Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü ve Savunma Sanayii Başkanlığı'nın ortak girişimiyle başlatılan Türkiye'nin ilk yerli ve milli X-RAY tarama sistemi MİLTAR'ın tanıtım toplantısı Ankara'da yapıldı.
Ticaret Bakanlığı için geliştirilen X-RAY sistemleri ile araç ve konteyner tarama sistemi MİLTAR, gümrük kapılarında yasa dışı ticareti önleyecek
Milli Tarama Sistemleri (MİLTAR) tanıtım toplantısı, Ticaret Bakanı Mehmet Muş ve Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir'in katılımıyla MS Sprektral Savunma Sanayi AŞ Tesisleri'nde gerçekleştirildi.
Ticaret Bakanı Muş, Milli Tarama Sistemleri tanıtımında konuştu:
"İlk yerli ve milli x-ray tarama sistemlerinin yarı sabit modelleri seri üretime geçti, mobil ve 'backscatter (hayalet sistem)' tarama sistemlerinin Türkiye'de üretimi başladı."
Muş, Ticaret Bakanlığının fiziki müdahalesiz kontrol teknolojileri alanında dünyadaki son teknoloji ve gelişmeleri daima yakından takip ettiğini, bu çerçevede son 20 yılda 70'ten fazla tarama sisteminin yurt dışından temin edildiğini söyledi.
Ülkenin tüm kara gümrük kapılarına, doğu ve batıdaki gümrüklü eşya taşıyan trenlerin geçiş noktalarına ve belirli kapasite üzerindeki tüm limanlara x-ray sistemleri konuşlandırarak, gümrük kontrol kapasitesini en ileri noktaya taşıdıklarını anlatan Muş, şöyle devam etti:
"Dünyada sayılı ülke tarafından üretilebilen ve ülkemizde bugüne kadar üretimi olmayan söz konusu tarama sistemlerinin, cihaz başına yaklaşık 2 milyon dolar ödeme yapılarak ithal edildiği düşünüldüğünde, bu sistemlerin ülkemiz ekonomisine ne denli yüksek bir maliyet yüklediği anlaşılabilir. Yasa dışı ticaretin engellenmesinde kullanımı elzem olan bu sistemlerin yurt dışından temininin, dış ticaret dengesini de olumsuz yönde etkilediği aşikardır. İşte MİLTAR Projesi, söz konusu x-ray tarama sistemlerinin yerli ve milli imkanlarla ülkemizde üretilmesinin teminatı olup, bu alanda dışa bağımlılığın azaltılması noktasında bir dönüm noktası niteliğindedir."
"Yurt dışındaki muadillerinden ileride"
İlk olarak 2018 yılında başlatılan AR-GE projesi neticesinde prototipi üretilen yarı sabit x-ray tarama sisteminin, İzmir Alsancak Limanı'nda 2022 yılında kullanıldığını anımsatan Muş, "Üretilen ilk sistemin oldukça başarılı olması ve yabancı muadillerine karşı daha üstün teknik özellikler taşıması neticesinde, bu sistemlerin seri üretimine geçilmesini ve ayrıca mobil ve 'backscatter' türündeki x-ray sistemlerinin üretilmesini de kararlaştırmıştık. Bugün ilk yerli ve milli x-ray tarama sistemlerinin yarı sabit modellerinin seri üretime geçtiğini, mobil ve backscatter tarama sistemlerinin de ülkemizde üretiminin başladığını memnuniyetle paylaşmak istiyorum. Gururla söylemek isterim ki üretilen sistemler, alınan görüntü kalitesi ve performans testleri bakımından yurt dışı muadillerine nazaran oldukça ileridedir." dedi.
Muş, ilk yarı sabit sistemin faaliyete alınmasının üzerinden çok kısa bir süre geçmesine rağmen önemli yakalamalar yapıldığını, yerli ve milli üretim cihazlarının yüksek kabiliyetlerini pratikte de ispatladığını belirterek, şöyle konuştu:
"MİLTAR'ın seri üretim kararıyla yarı sabit sistemimizden 7 adet daha üretilerek ülkemizin önemli gümrük sahalarında konuşlandırılıyor olmasından da ayrıca memnuniyet duyuyoruz. Gümrük kapılarımızda kullanacağımız yerli ve milli teknolojiler sayesinde, hem kaçakçılıkla mücadele alanında ihtiyaç duyulan teknolojik sistemler daha uygun maliyetlerle üretilecek hem de ülkemiz dünyada sayılı ülkenin üretebildiği bu sistemlerin üretiminde önemli bir noktaya gelmiş olacaktır. Dahası, üretimi gerçekleştiren yerli firmamız başta olmak üzere, tedarik zincirine katılacak yerli şirket ve KOBİ'lerimiz, yüksek teknolojili üretim süreçlerine dair bilgi birikimine de sahip olacaktır."
"Cihazlar dünya pazarına ihraç edilecek"
MİLTAR Projesi ile seri üretimine başlanan yerli ve milli tarama sistemlerini, öncelikle gümrüklü sahalarda kullanım ömrü dolan sistemlerin yerine hizmete alacakları bilgisini veren Muş, "Kademeli olarak ithal edip kullandığımız sistemler, yerlileriyle değiştirilmiş olacaktır. Sonrasında yerli sistemlerimiz, ihtiyaç duyan kurumlarımızın kullanımına sunulacaktır. Bununla birlikte, söz konusu sistemler artık ithalata konu olmaktan çıkacak, güçlü bir ihracat potansiyeli haline gelerek dünya çapında kullanımının yaygınlaşması sağlanacaktır. Özellikle mobil cihazlar, diğer kollukların da ihtiyaç duyduğu cihazlardır. Onlar da bizden bunu bekliyor. Önce bizim ihtiyacımız karşılanacak, sonra diğer kolluğun da kullanımına sunulacak. Firmamızın hedefi bunları dünya pazarında ihraç edecek aşamaya gelmek. Bakanlık olarak firmamıza gereken desteği sağlayacağız. Böylece, uluslararası piyasalara çıkılmış olacak." değerlendirmesinde bulundu.
Muş, bu sistemlerle daha da güçlenecek kaçakçılıkla mücadele kapasitesiyle yasa dışı ticarete geçit verilmeyeceğini belirterek, şunları kaydetti:
"Ülkemizin ekonomik kayba uğramasının önüne geçilmesinin yanı sıra yasa dışı eşya geçişlerinin engellenmesiyle birlikte kamu sağlığı ve ülke güvenliğini tehdit eden unsurlar bertaraf edilecektir. Bu sistemlerden şu an 3 sistem görüyorsunuz, gümrüklerde kullandığımız farklı teknolojiler de var. Bu elimizdekiler yerlileştirildikten sonra diğer ihtiyaç duyduğumuz ürünlerin de yerlileştirilmesi için proje çalışması başlatacağız."
"Yerlilik oranı yüzde 70'ten fazla"
Sistemlerin üretimini gerçekleştiren MS Spektral Genel Müdürü Onur Haliloğlu da MİLTAR 1 sisteminin sağladığı başarı üzerine MİLTAR 2 sistemini hazırladıklarını anlattı. Bu araç ve konteyner tarama sistemlerinin, kaçak eşya, uyuşturucu, silah, patlayıcı, mühimmat ve düzensiz göçmenlerin yakalanmasında kullanılacağını bildiren Haliloğlu, geliştirdikleri sistemlerin, ithal sistemlerden daha ileri teknik özelliklere sahip olduğunu söyledi. Haliloğlu, MİLTAR 2 kapsamında 9 sistem teslim edeceklerini ve bunlardan 3'ünün gümrük kapılarında kullanıma hazır olduğunu kaydetti. Sistemlerin yüzde 70'ten fazla yerlilik oranına sahip olduğunu vurgulayan Haliloğlu, "İlk sistemimiz yarı sabit araç ve konteyner sistemi. Bu sistem 1,2 milimetre çapındaki telleri bile görebiliyor. Sistem, uyuşturucu, patlayıcı ve silah gibi malzemelerde ise uyarı veriyor. İkinci sistem olan Gezgin, treyler üzerine kurulu. Üçüncü ürünümüz olan Hayalet de geri yansıtmalı teknolojiye sahip. Panelvan tipi araca konulduğu için şehir içinde de görüntü alınmasına imkan sağlıyor." dedi.
Konuşmaların ardından, törene katılan Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir ve Bakan Muş, MİLTAR sisteminin ilk x-ray görüntüsünün alınması için butona bastı. Ekrana yansıtılan görüntüde cihazın, taranan araçta uyuşturucu ve silah tespiti yaptığı görüldü.
Muş, daha sonra tören alanında bulunan MİLTAR 2 sistemlerini inceledi.
İsmail Demir, savunma sanayisi alanında geliştirilen teknolojilerin sadece askeri alanda değil sivil alandaki birçok ihtiyaca da cevap verebileceğini söyledi.
Demir, Türk savunma sanayisinin yeteneklerini hem Türk milletinin hem de dünyanın son günlerde sıklıkla duyduğunu belirtti.
Savunma sanayisinde sadece son iki haftada yaşanan gelişmelere dikkati çeken Demir, şunları dile getirdi:
"TCG Anadolu gemimizin teslim edilmesi, İMECE ve KILIÇSAT uydularımızın uzaya gönderilmesi, ilk kez bir insansız deniz aracından torpido atışı yapılması, yerli helikopter motorumuz TS1400 ile ilk kez GÖKBEY'in havalanması, Yeni Altay Tankı'mızın teslimi... Bu gibi gelişmeler üst üste konularak önümüzdeki günlerde de devam edecek. Yeni müjdelerimizi vermeyi sürdüreceğiz."
Savunma sanayisi alanında geliştirilen söz konusu teknolojilerin sadece askeri değil sivil alandaki birçok ihtiyaca da cevap verdiğini ifade eden Demir, şunları kaydetti:
"Bu anlamlı günde attığımız adım için Ticaret Bakanlığımız ve Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğüne teşekkür ediyoruz çünkü burada bir inisiyatif ve irade meselesi var. Üretim teknolojilerinin hayata geçirilmesi, sivil alanda kullanılması ve yerli-milli imkanlara ağırlık verilmesi bir irade ve kararlılık gerektiriyor. Bu tür irade ve kararlılıkla daha nice teknolojilerin geliştirilmesini göreceğiz. Yerli firmalarımıza imkan tanıyacağız. Onlar da bu imkanlarla beraber ürünlerimizi hayata geçirmeye devam edecek. Mesela bu ürünümüzün ve bu tür ihtiyacın ilk gündemimize geldiği alan, geçmiş yıllarda çok sayıda tehdit unsuru olan bombalı araç ve intihar saldırılarına yönelik ihtiyaçtan kaynaklanan bir teknoloji araştırma konusu gündeme gelmişti. Bu alanda başlatılan çalışmalarla şu anda X-ray cihazları hayata geçmiş oldu."
"İhtiyaç olması halinde başka sistemler de hayata geçirilebilir"
Demir, MİLTAR kapsamında ulusal/uluslararası standartlara uygun ve gümrük sahasındaki personel, sürücüler ve yolcular ile bütün canlılar için sağlık problemi doğurmayacak yarı sabit araç ve konteyner tarama, yani X-ray görüntüleme sisteminin milli olarak geliştirildiğini belirterek, "Seri üretim kapsamında 10 adet MİLTAR Sistemi, tır dorsesi biçiminde mobil araç ve konteyner tarama sisteminden 4 adet üretilmesi, X-ray geri yansıma teknolojisine sahip hayalet sistemde de 4 adet üretilmesi için MS Spektral firması ile sözleşme imzaladık. Burada verilen rakamları biraz daha artırmış oluyoruz. İhtiyaç olması halinde başka sistemler de hayata geçirilebilir." ifadelerini kullandı.
Sistemin, yabancı muadillerine göre daha uygun şartlarda geliştirilecek olmasının memnuniyet verdiğini dile getiren Demir, "Yüzde 70'lerde bir yerlilik de yine memnuniyet duyulan bir nokta ancak yerli olmayan unsurlarımız, gerek optikler, gerek sensörler ve yazılımları da yerli olarak geliştirme konusunda irade koyup bu alandaki çalışmaları desteklemeye devam edeceğiz." dedi.
Demir, sözlerini şöyle tamamladı:
"Yerlilik oranlarının artırılması ve teknolojinin daha da geliştirilmesini, gerek optik sistem gerek sensörler konusunda diğer firmaların işbirliği içerisindeki çalışmalarının devam etmesini bekliyoruz. Bu meselenin önü açık. Yapay zekayla birleştirilmiş görüntü desteklerinin akıllandırıldığı ve belirli veri tabanlarıyla entegre edildiği akıllı sistemlerin ileride çok daha iyi olacağını değerlendiriyoruz."
