Anadolu Yakın Doğu Araştırmaları Merkezi (AYAM), Türk savunma sanayiinde son 5 yılda yaşanan gelişimeleri ele alan bir rapor yayınladı.
Rapor: Türk savunma sanayiinde son 5 yılda yaşanan gelişmeler
Bu araştırma dizisinde, Türkiye’nin son 5 yılda (2015-2020) uluslararası duruşundaki gelişmeleri ve iç meselelerini ve bölgesel durumunu inceliyoruz. Söz konusu zaman dilimi, Türkiye’nin niteliksel ve köklü değişikliklere tanıklık ettiği yıllardır. 2016’daki başarısız darbe girişimi, ardından ülkenin yeniden yapılanması, inşası, referandum yapılması, başkanlık sistemine geçilmesi ve buna eşlik eden uluslararası ve bölgesel değişiklikler, en önemlisi de Donald Trump’ın Amerika Birleşik Devletleri başkanlığına gelmesi ve ardından Joe Biden’ın Beyaz Saray’a yerleşmesiyle Amerikan yönetiminin önceliklerinin değiştiği yıllar… Bu süreçte, Türk dış politikası hem masada hem de sahada Suriye ve Libya gibi uluslararası arenalara yönelmiş, Afrika ve Orta Asya’da Türk rolü etkinleşmiştir. Tüm bunların üstüne ortaya çıkan koronavirüs salgını, ekonomik, sosyal ve hatta siyasi değişikliklere yol açmıştır. Yaşanan tüm bu gelişmeler, son 5 yılı Türkiye için bir kilometre taşı haline getirmiştir. Bu bağlamda enerji, sanayileşme, dış ilişkiler, iç meseleler ve Türkiye ekonomisini mercek altına aldığımız çalışmalarda Türkiye’nin bölgesel ve uluslararası rolünün yükselişini ve üstünlüğünü inceleyecek ve uluslararası konumunu geliştirmeye yönelik mevcut tutumu bağlamında Türkiye’nin karşı karşıya olduğu zorlukları ele alacağız. Bu araştırma dizisinin gerçeklerin aydınlatılmasına ve 5 yıl önceki Türkiye’ye kıyasla şimdiki Türkiye’nin kapsamlı bir resminin çizilmesine katkıda bulunacağını umuyoruz.
1. Giriş
Türkiye’de savunma sanayi, ordunun savunma kabiliyetlerinin artırılmasına katkıda bulunan hava, deniz ve kara kuvvetlerinin envanterine milli silahların de girmesiyle 2020 yılına kadar üretimde nitelikli bir gelişme ve büyümeye tanık oldu. Dünyanın birçok ülkesine ihracat ağını genişletmenin yanı sıra birçok Türk şirketi, dünyanın en iyi 100 şirketi arasına girdi. 7 Türk şirketi, savunma sanayi alanında yüksek kaliteli küresel rekabet listesine girdi. (Defense News sınıflandırmasına göre) Türkiye’nin en büyük savunma şirketi olan ASELSAN, dünyanın en iyi şirketleri arasında 52’nci sıraya yükseldi. Şirketin satış değeri 2.1 milyar dolara kadar ulaştı. Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TAI) olarak da bilinen TUSAŞ, 48. sırada yer alırken, BMC, Roketsan, STM, FNSS ve HAVELSAN aynı sıralamada ilk 100 şirket arasına girdi.
Bu şirketlerin başarısı, alanındaki uzmanlıkları ile bilimsel araştırmalarla geliştirilen optik ve elektronik görüntüleme teknoloji alanındaki çalışmalarına dayanmaktadır. Stokholm Uluslararası Barış Araştırma Enstitüsü’ne (SIPRI) göre Türkiye şu anda dünyanın en büyük 14. savunma silahları ihracatçısı konumundadır. Bu da toplam küresel ihracatın yüzde 1’ini oluşturmaktadır.
2. Türkiye'de Savunma Sanayisine İlişkin İstatistikler
Savunma Sanayii Başkanlığı’na (SSB) göre Türkiye, NATO standartlarına uygun hücum ve savunma silahlarını uluslararası rakiplerinden daha ucuza üretmek ve satmak için gereken teknolojiye sahiptir. Türkiye’nin silah ihracatı, başta zırhlı araçlar, gemiler ve deniz botları olmak üzere 2013-2019 döneminde önemli ölçüde artmıştır ve önümüzdeki yıllarda ihracatın artmaya devam etmesi beklenmektedir. Savunma İhracatçıları Birliği (SSI) ve Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) tarafından açıklanan istatistiklere göre, Türk savunma sektörü ihracatı 2019 yılında 2018’e göre yüzde 34,6 artmıştır.
Türkiye, 2019 yılında dünya genelinde 164 ülkeye askeri ürünlerini ihraç etmiştir. Türk savunma sanayi ihracatında en büyük payı Amerika Birleşik Devletleri’nin olmuş, Avrupa Birliği ve Orta Doğu ülkeleri ise ABD’yi izlemiştir. Türk silah ihracatında 2019 yılında 2015’e göre önemli bir artış yaşanmıştır. Halen üretim aşamasında olan siparişlerin değeri yükselmiş, savunma sanayisinin gelişmesine ayrılan harcama hacmi de artış göstermiştir. Silah ihracatının Türk ekonomisine olan katkısı da artmıştır. Tablo-1’de 2015-2020 yılları arasında silah satışları için mali kaynakların büyüklüğü ile ilgili verileri mercek altına alıyoruz.
Raporun tamamına buradan ulaşabilirsiniz: Türk savunma sanayiinde son 5 yılda yaşanan gelişmeler
