Analiz: Türkiye’nin gökyüzündeki yeni gücü İHA’lar

Son on yılda Türk savunma sanayii dikkatleri önemli ölçüde üzerine çekmektedir. Türkiye’nin değişen savunma stratejisinin ardında pek çok itici unsur bulunmaktadır.

Türkiye’nin tehdit algısının değişmekte olan doğasının Arap Baharı sonrası dönemde Ortadoğu ve Kuzey Afrika’daki güvenlik ortamının ve Türkiye’nin savunma sanayiine yönelik büyük stratejisinin savunma sanayiinde atılan hamlelerin ardındaki ana itici etmenler olduğu söylenebilir.

Suriye iç savaşı sırasında çatışmaların Türkiye’nin güvenlik ortamına sıçraması da önemli unsurlar arasındadır. Bu bağlamda Türkiye’nin İHA programı ve bu programın savaş alanındaki etkinliği stratejik öneme sahiptir.

Türkiye ile Batılı ülkeler arasındaki diplomatik ilişkilerde yaşanan gerginlik Türkiye’yi dünyanın önde gelen İHA sistemlerinin üreticisi ve kullanıcısı olmaya itmiştir. Türkiye kendi milli İHA’larını geliştirme programında son on yılda muazzam adımlar  atmıştır.

Türkiye’nin güneydoğusunda Suriye’de, Irak’ta ve Libya’da İHA’ların taktiksel etkinliği, gücü ve beka kabiliyeti ülkede imal edilen ürünlerin “muharebe tescilli” şeklinde nitelenmesine imkan sağlamış ve Türkiye’ye dünya genelinde İHA piyasasında rakiplerinin pek çoğunun aksine oldukça büyük bir itibar kazandırmıştır.

Türkiye’nin İHA gücünü en üst seviyeye çıkarması hem konvansiyonel askeri norm ve uygulamalarda bir dönüşüme yol açmış hem de Türkiye’nin küresel güç mücadelesinin yeni oyun değiştiricisi olarak aktörleşmesinin önünü açmıştır.

Bu analiz tarihsel dönüm noktalarını, İHA sanayiinin ardındaki strateji ve jeopolitik sonuçları dikkate alarak Türkiye’nin İHA programının serüvenine ışık tutmaktadır. Daha da önemlisi Türkiye’nin İHA stratejisi savunma sanayii, askeri ve jeopolitik boyutlara odaklanmak suretiyle tarihsel bir bağlama oturtularak analiz edilmektedir.

Birinci bölümde Türkiye’nin İHA programının tarihsel serüveni incelenmektedir. İkinci bölümde Türk şirketlerinin başarılı girişimleri ve bu girişimlerin Türkiye’nin giderek yükselen İHA programı üzerindeki etkileri değerlendirilmektedir.

Üçüncü ve son bölümde ise Türkiye’nin güçlü İHA sistemleri geliştirme programının ülkenin jeopolitik çıkarlarına ve Suriye ile Libya gibi çatışma bölgelerinde askeri gücüne nasıl hizmet ettiği sorusuna cevap aranmaktadır.

Türkiye'nin İHA serüveninin tarihsel serüveni

1980’lerin sonunda Türkiye küresel teknolojik gelişmeleri takiben milli İHA’ları tedarik/temin programını başlatmıştır. Yerel tedarik seçeneklerinin olmaması nedeniyle dışarıdan tedarik Türkiye’nin İHA edinme stratejisinin temeli olarak benimsenmiştir.

Bu anlamda 1989’da Target Teknoloji Ltd.Meggitt BTT-3 Banshee üretimiyle ilk hedef İHA sistemi olarak Türk ordusuna hizmet vermiştir. 1 İlaveten 1994’te Almanya’nın hibe ettiği Canadair CL-89 gözetleme İHA sistemlerinin uçuşu başlamıştır.

Ancak lojistik zorluklar ve kaza kırım nedeniyle sistem kısa sürede envanterden çıkarılmıştır.2 En ciddi girişim General Atomics’in tasarladığı Gnat 750 ve I Gnat İHA’larının satın alınmasıyla gerçekleşmiştir. Bu sistemler 1995’te stoklara girmiş, taktik gözetleme ve destek görevleri için Kara Kuvvetleri tarafından 2005’e kadar kullanılmıştır.

SETA Güvenlik Araştırmaları Direktörlüğü Araştırma Asistanı Sibel Düz'ün kaleme aldığı analizin tamamına buradan ulaşabilirsiniz: Türkiye’nin Gökyüzündeki Yeni Gücü İHA’lar

Yorum yapın