Havayolu gruplarının profilleri Kovid-19 salgınıyla birlikte değişmeye başladı. Zor durumda kalan bazı havayolları büyük gurupların çatısı altına girdi. British Airways’in de içinde olduğu IAG, Lufthansa, LATAM ve Lion Air gibi gruplar, salgın döneminde bünyesine yeni havayollarını kattı. Salgın döneminde devlet desteğini arkasına alabilen ve konumları itibariyle finansman imkânı bulabilen büyük havayolları her şeye rağmen varlıklarını korudu.
Havayolu grupları, birleşmeler ve yeni iştiraklerle Kovid-19 şartlarında nispeten büyüdü. Bu genişlemenin sebebi ise nakit sıkıntısı çeken küçük havayolu ve diğer bazı şirketlerin ekonomik açıdan büyük kriz yaşamasından kaynaklandı. Gelirleri düşük, operasyonları kısıtlı havayolları sert geçen salgın döneminde oldukça zorlandı. Bu kapsamda da küçük şirketler network (uçuş ağı olan) havayollarının başını çektiği gruplara dahil oldu. Yeni normallerle uçuşların yapıldığı Kovid-19 şartlarında büyük gurupların durumunu araştırdım. Dikkat çeken dünyanın en büyüklerine bir göz atalım.
International Airlines Group (IAG)
IAG denince akla ilk gelen havayolu İngiliz British Airways ve İspanyol Iberia geliyor. Grup, Avrupa’nın en popüler havayollarından bazılarının içerisinde barındırıyor. Grubun ana taşıyıcısı British Airways, 255 uçaklık filosu ve uçuş ağlarıyla birlikte en değerli havayolu konumunda yer alıyor. Özellikle İngiltere ve ABD arasında kurduğu köprüyle en çok kazandıran rotaları elinde bulunduruyor. Londra / Hetarow - New York / Newark havalimanları arasında uçuşlar grubun en çok gelir getiren değerleri olarak biliniyor. Grup içinde British Airways’i İspanyol bayrak taşıyıcı Iberia 69 uçaklık filosuyla takip ediyor. Iberia Express 20, LEVEL 6, Aer Lingus 52, Aer Lingus Regional 10 ve Vueling ise 126 uçaklık filoya sahip. Böylece IAG grubu 538 uçaklık filosuyla dünya genelinde ön plana çıkarıyor.
Air France-KLM
Dünyanın en tanınmış havayolu gruplarından biri olan Air France-KLM, aslında tahmin edebileceğinizden daha fazla taşıyıcıya ev sahipliği yapıyor. İki bayrak taşıyıcısından Air France 214 uçaklık filoya sahipken KLM’in ise 111 uçağı bulunuyor. Bunun yanı sıra grubun diğer iştiraklerinden HOP1 67 uçaklık filosuyla grubun önemli taşıyıcısı konumunda. KLM Cityhopper 51, Martinair 1, Transavia 39 ve Transavia France 43 uçaklık filoya sahip. Grup halihazırda 526 uçakla operasyonlarını icra ediyor.
Lion Air Group
Endonezyalı Lion Air Grup aslında bu alanda pek fazla bilinen bir şirket değil, ancak bünyesinde 5 havayolu bulunduruyor. Bunlar; Batik Air, Lion Air, Malindo Air, Thai Lion Air ve Wings Air. Grubun ana taşıyıcı Lion Air’in filosunda 143 uçak bulunuyor. Batik Air 77 uçakla ana taşıyıcıyı takip ediyor. Malindo Air 25, Wings Air 66, Thai Lion Air 14 olmak üzere grubun toplam filo sayısı 325 uçaktan oluşuyor.
LATAM Airlines Group
Latin Amerika’nın en büyük havayolu grubu olan LATAM, çok çeşitli Airbus ve Boeing uçakları filosunu işletiyor. LATAM’ın iştiraklerinin hepsi aynı adı paylaşıyor, yalnızca kayıtları ülkelerine göre değişiyor. LATAM Brasil grubun en büyük filosuna sahip ve 149 uçakla operasyon icra ediyor. LATAM Şili 127 uçaklık filosuyla ikincilikte yer alırken LATAM Arjantin 10, LATAM Ekvador 4, LATAM Peru 2 ve LATAM Kargo 11 olmak üzere grubun 303 uçaklık bir filosu bulunuyor.
Ryanair Holdings Group
Dünyanın en büyük düşük maliyetli havayolu grubu olan Ryanair Group, geniş bir dar gövdeli uçak filosuna sahip. İrlanda merkezli şirketin ana taşıyıcısı Ryanair 255 uçakla ilk sırada yer alıyor. 120 uçaklık filosuyla Malta Air ana taşıyıcıyı takip ediyor. Lauda Erope 29 uçak, Polonya merkezli Ryanair Sun 47 ve Ryanair UK 1 uçakla grubun operasyonlarını sağlıyor. Ryanair Holdings Grup tüm iştirakleriyle 452 uçaklık bir filoya sahip ve 100’den fazla yeni siparişi bulunuyor. Filonun tamamı ise B737 uçaklarından oluşuyor.
Lufthansa Group
Filo büyüklüğüne göre dünyanın en büyük havayolu grubu Lufthansa Group. Almanya merkezli şirketin filosundaki toplam uçak sayısı 688. Ana taşıyıcı olan Lufthansa’nın filosunda 259 uçak bulunuyor. İkincilikte Swiss 92 uçakla ana taşıyıcıyı takip eder. Eurowings 88, Austrian Airlines 78, Lufthansa CityLine 52, Brussels Airlines 46, Edelweiss Air 16, Air Dolomiti 15 uçak, Eurowings Europe 12 ve Germanwings 10 uçaklık filoya sahip. Grup uçaklarının geneli Avrupalı uçak üreticisi Airbus’ın serilerinden oluşuyor.
ABD ve Çin havayolları
ABD’li ve Çinli şirketler filolarında çok daha fazla uçak bulundurmalarına rağmen havayolu grup kategorileri içinde değerlendirilmiyor. Sebebiyse her iki ülkedeki havayolu gruplarının tamamen tek isim altında faaliyet göstermesi. Her iki ülkedeki havayollarının alt markaları olmasına rağmen ana taşıyıcı adına operasyon icra ediyorlar. Sadece uçak sayısıyla konu ele alınmış olsaydı American Airlines, China Southern, United, Delta gibi dünyada filosunda en fazla uçak bulunduran havayolları listenin tepesine yerleşirdi. Mesela American Airlines’ın filosunda 891, United 828 ve Delta Air Lines’ta ise 768 uçak bulunuyor.
THY Anonim Ortaklığı
Türk Hava Yolları filosundaki 363 uçak ve havacılığın çeşitli alanlarında faaliyet gösteren şirketleriyle ‘Anonim Ortaklık’ olarak bir havacılık imparatorluğu gibi. Fakat küresel ölçekte grup olarak değerlendirilmiyor. Mesela Anadolujet ve Turkish Cargo ayrı birer şirket çatısı altında olmadığından THY ismiyle faaliyet yapıyorlar. SunExpress’te ise THY’nin Lufthansa ile beraber yüzde 50 hissesi bulunuyor. Havayolu iki tarafa da dahil olmadan bağımsız olarak uçuşlar yapıyor. Halbuki THY bazı açılardan dünya havacılık sektöründe lider konumda. Örneğin THY’nın toplamda 18 adet bağlı ortaklık ve iştiraki şirket bulunuyor. Bu açıdan bakıldığında THY, Avrupa’daki birçok gurupla rahatlıkla boy ölçüşüyor. Mevcut gelişmelere bakılırsa önümüzdeki yıldan itibaren “THY Grubu” ibaresini de kullanmaya başlayacağız.
Kaynak: Habertürk / Güntay Şimşek