Ticarî ve askerî araçlar için orta ve ağır hizmet tipi tam otomatik şanzımanların en büyük küresel üreticisi olarak tanınan ABD'li Allison Transmission şirketi, dünya çapında savunma programları ve bunlarla ilgili olarak açılan ihalelerin de aktif bir katılımcısı olarak küresel savunma sanayi vitrininde sıklıkla boy gösteriyor.
Şirket, Endonezya Silahlı Kuvvetleri’nin bir süredir üzerinde çalıştığı, ülkenin yerel dilinde “Harimau” adı verilen (Türkiye’deki adı “Kaplan MT”, uluslararası adı ise “Tiger”) yeni bir orta sınıf tankın şanzıman sistemlerini üretmek üzere Caterpillar Defense, FNSS ve PT Pindad ile işbirliğine gitti.
Kaplan MT tankı, Allison'un orta paletli savaş araçları için tasarladığı, sahadaki verimi ve başarısı çeşitli örneklerde kanıtlanmış olan çapraz itki / tahrik iletim teknolojisine dayanmakta. İtki, direksiyon ve frenleme sağlayan bu otomatik şanzıman sistemi, halen İngiltere'nin Shrewsbury kentinde Caterpillar Defense şirketi tarafından lisans altında üretiliyor. Onlarca yıldır dünya çapında pek çok savaş aracına güç veren bu sistem, şimdi artık Endonezya’nın sık, yoğun ve nemli ormanlarında da ilerleyecek.
Allison Transmission Savunma Programları Başkan Yardımcısı Dana Pittard, Endonezya Silahlı Kuvvetleri için kritik öneme sahip ve etkileyici bir araç olan Kaplan MT tanklarının itki sistemlerini üretme noktasında şirketlerinin seçilmesinden büyük bir gurur duyduklarını belirterek şunları söyledi:
“Bu işbirliğinde, yeni ve takdir toplayan 35 tonluk orta tank tasarımına bizim tasarımımız olan çapraz itki sistemini yükleyeceğiz. Tasarımımızın üretimi ise program ortağımız Caterpillar tarafından gerçekleştirilecek.
Dünya standartlarındaki tam otomatik şanzımanlarımızla Endonezya ordusunu desteklerken, ayrıca orta ağırlıktaki zırhlı araçlar için mevcut ve gelecekteki şanzıman gereksinimlerini karşılamak üzere dünyanın dört bir yanındaki müşterilerimizle işbirliğimizi kesintisiz sürdürüyoruz.
Allison Transmission tasarım ailesi, savunma dünyasına yüksek kalitelde, prestijli ürünler sunmak amacıyla Caterpillar Defense, FNSS ve PT Pindad ile kurduğu bu verimli işbirliğinden dolayı kıvançlıdır.”
Dörtlü ortakılğın Türk tarafını oluşturan FNSS'nin Genel Müdürü Nail Kurt, konuyla ilgili olarak geçtiğimiz günlerde yaptığı basın açıklamasında, Asya-Pasifik’te yaygın olan yoğun / tropik bitki örtüsü içinde şimdiye kadar görülmemiş bir hız ve verimlilikte ilerlemek üzere planlanmış bu tankların 200 ilâ 400 adet üretileceğini söylemişti.
Tasarımı ve yapımında Türk mühendisliğinin çok değerli katkıları var
Kaplan MT, Endonezya Silahlı Kuvvetleri’ne bağlı mekanize kuvvetlerin hareket ve vurucu güç kabiliyetini artırmak için tasarlanan, yüzlerce tropik adaya yayılmış durumdaki bu geniş ülkenin en zorlu arazilerinde ihtiyaç duyulan hareketlilik ve ateş gücünü sağlayacak yeni nesil bir orta ağırlık tankı olarak görücüye çıktı. Tankın tasarımında da FNSS bünyesinde çalışan Türk mühendisliğinin tüm dünya tarafından kabul edilen çok ciddi bir katkısı söz konusu.
Endonezya'nın savunma alanındaki en öncelikli ordu modernizasyon girişimlerinden biri olan “Harimau Programı” kapsamında üretilen prototipler son birkaç yıldır hem FNSS-PT Pindad ortaklığı, hem de Endonezya Silahlı Kuvvetleri tarafından geniş kapsamlı denemelerden geçirildi ve bu süreçlerde gerekli onaylar alınarak tam kapasiteyle nihai üretim aşamasına ulaşıldı.
Dört büyük şirketin uyumlu işbirliğiyle ortaya çıktı
Tekerlekli ve paletli araçların itki sistemleri üzerine sektörel çevreler tarafından ittifakla kabul edilmiş kıdemli bir uzmanlığa sahip bulunan Allison şirketi, en zorlu koşullarda bile verimli çalışacak şanzımanlar tasarlamak, geliştirmek, üretmek ve bunları sahadaki kullanımları sırasında gözleyip sorunların çözümünde müşterilerini desteklemek için dünyanın dört bir yanındaki üreticilerle işbirliği içinde çalışıyor.
Şirket, eski nesil araçlara verdiği katkıların yanı sıra, yeni nesil tekerlekli veya paletli araçlar geliştiren filolar için de özel olarak şanzıman tasarımları gercekleştirme işini üstleniyor. Bütünüyle araca özel hâle getirilmiş itki sistemleri üretme konusunda iddialı olan şirket, böylelikle müşterilerinin sahadaki operasyonlarda daha az duraklama yaşamasına, hedefe daha hızlı ve kesin şekilde varmasına destek sunuyor.
Kaplan MT tanklarını sahaya sürecek olan dörtlü işbirliğinin sacayaklarını oluşturan şirketlerden “Caterpillar Defense” Birleşik Krallık, “Allison Transmission” ABD, “FNSS” Türkiye ve “PD Pindad” ise Endonezya merkezli.
Kaplan MT'lerin üretim sürecindeki ilk önemli aşama, 2019 yılı başlarında PT Pindad ve FNSS arasında ilk 18 tankın üretimi için imzalanan ön anlaşmaydı. İşbirliğindeki teknik düzen iyice oturana kadar bir kısmı Türkiye’de üretilecek olan bu tankların geri kalanının üretimi ise PT Bindad’ın Endonezya-Bandung’daki tesislerine aktarılacak.
Tank, regüle edilmemiş bir Caterpillar C13 dizel motoruyla çalışıyor ve silahlandırılması da John Cockerill Defense şirketi tarafından üretilen, Cockerill 105 model yüksek basınçlı silah monte edilmiş iki personelli bir taretle yapılıyor.
Kronoloji: Kaplan MT tanklarının doğuşu ve gelişim süreci
- Endonezya ve Türkiye hükûmetleri, ilk olarak Mayıs 2015'te, Endonezya Ordusu için Kaplan MT'yi 30 milyon ABD doları tutarında bir maliyetle ortak bir şekilde geliştirme konusunda anlaştılar. Programın geliştirme aşamasının 37 ay sürmesi bekleniyordu.
- İlk prototip Türkiye'de, ikincisi ise Endonezya'da yapıldı. Tasarımın fikrî mülkiyetinin de iki hükûmet arasında paylaşılmasına karar verildi.
- Tankın ilk modeli ve temel özellikleri, sektöre, 1 Kasım 2016'daki Hint Savunma Fuarı sırasında açıklandı. En önemli bilgi de tankın tam donanımla 35 ton ağırlığında olacağıydı. Ayrıca, ilk açıklamaya göre, tankın ana silahı, CMI Defense’in geliştirdiği, 105 mm'lik yivli namlusu bulunan ve çok çeşitli mermileri ateşleyebilen Belçika yapımı bir taret tarafından taşınacaktı.
- 9 Mayıs 2017'deki IDEF 2017 Fuarı’nda tankın ilk prototipi sunuldu. Araç, bir Cockerill XC-8 105mm taret ya da Cockerill 3105 modüler taret ile donatılmıştı. Ek olarak da olası bir hasar alma durumunda çok çabuk değiştirilebilen modüler bir zırha sahip olacaktı.
- FNSS Genel Müdürü, 5 Eylül 2018’de Anadolu Ajansı'na yaptığı açıklamada, tankın Endonezya ordusunun aylardır sürdürdüğü yeterlilik testlerinden geçtiğini ve seri üretime hazır olduğunu bildirdi. 20 ilâ 25 tank arasındaki ilk partinin 2018'in sonlarına kadar sipariş edilebileceğini ve üretilecek olan toplam tank sayısının 200 ilâ 400 arasında olabileceğini ekledi.
- 2019 yılı Mayıs ayında imzalanan ortak üretim sözleşmesinin Aralık ayında yürürlüğe girmesiyle birlikte, FNSS tesislerinde Kaplan MT tankının seri üretim çalışmalarına başlandı. Sözleşme kapsamında ilk olarak 18 tank üretilmesi kararlaştırılırken, yine ilk 10 tankın üretiminin Türkiye'de, geriye kalan 8 tankın üretiminin ise Endonezya'da gerçekleştirilmesi planlanmıştı.
- Bu sözleşme, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk orta tank ihracat sözleşmesi olması ve projenin de Savunma Sanayi İşbirliği Anlaşmaları kapsamında Endonezya ile Türkiye arasında başlatılılıp sonuca ulaşan ilk proje olması yönüyle savunma sanayimizin tarihine geçti.
