Denizin ortasında sonsuz açıklıkta bir deniz platformunun özgemi savunması yapabilmesini, antigemi güdümlü mermilerine (G/M), seyir G/M’lerine, deniz yüzeyine yakın uçan tespit edilmesi zor G/M’lere karşı kendini koruyabilmesini sağlayan yakın hava savunma sistemlerinin önemi günümüzde daha belirgin hale gelmiştir.
1967 Arap-İsrail Savaşı (6 Gün Savaşı) sırasında Mısır, Sovyetler Birliğinden aldığı gemisavar füzesini İsrail donanmasına karşı kullanarak İsrail’in gemisini batırması ile dünyada yakın hava savunma sistemlerinin gerekliliğine dikkat çekmiştir. Bunun sonucunda gemisavar füzelerine karşı özgemi savunması yapabilmek adına çeşitli ülkelerde yakın hava savunma sistemlerinin tasarımı ve üretimine yönelik faaliyetler başlatılmıştır.
Yakın zamanda Yemen’deki asimetrik savaşta radar güdümlü ve ses altı hıza sahip gemisavar füzeleri kullanılarak kıyı bölgesinden geçen diğer ülkelerin savaş gemilerinin vurulması ile yakın hava savunma sistemlerinin önemi bir kez daha görünür hale gelmiştir.
Ülkemizde bu ihtiyaçlar doğrultusunda milli yakın hava savunma sistemimiz GÖKDENİZ’in geliştirme çalışmalarına 2016 yılında ASELSAN öz kaynakları ile başlanmış, ilk aşama olarak KORKUT alt sistemleri ile oluşturulan bir ön prototip ile Dz.K.K.’lığı envanterinde bulunan gemi üzerinde üç ay boyunca yetenek gösterimi atışlı testleri gerçekleştirilmiştir. Mayıs 2018’de tamamlanan atışlı testler ile elde edinilen başarım, geliştirilecek olan sistemin envanterde mevcut muadillerinin yerine kullanılabilirliğini kanıtlamıştır.
Gelinen durum itibarıyla GÖKDENİZ prototip üretimi ve kalifikasyon çalışmaları SSB’nin tedarik makamı olduğu bir sözleşme altında yürütülmekte olup, sistemin deniz ortamında yürütülecek test faaliyetleri dâhil kalifikasyonunun tamamlanması için çalışılmaktadır.
MİLGEM-5 platformu ile başlayarak Dz.K.K.’lığı envanterine girecek olan GÖKDENİZ yakın hava savunma sisteminin Dz.K.K.’lığının diğer gemi platformlarının konfigürasyonuna dahil edilmesi için de çalışmalar sürdürülmektedir. Bununla birlikte, ilk ihracatı bir Asya ülkesine gerçekleştirilecek olan GÖKDENİZ sistemi yurt dışında da yoğun ilgi görmekte olup, yurt dışından birçok ülkenin tedarik makamlarıyla görüşmeler devam etmektedir.
GÖKDENİZ, başta küçük radar kesit alanlı ses üstü/ses altı deniz seviyesine yakın veya yüksek irtifadan yaklaşan G/M’ler ile insansız hava araçları, uçaklar, helikopter gibi hava tehditleri ve yakın alanda asimetrik tehdit oluşturan su üstü hedeflerin imha edilmesini sağlayarak özgemi savunması yapmaktadır. Sistem arama radarı ile hedef aramakta ve tespit etmekte, tespit edilen hedefler arasında bir değerlendirme yaparak tehditleri önceliklendirmekte ve tehdit durumuna göre takip radarı ve elektro-optik sensörleri ile takip ederek, ateş altına almaktadır.
Sistem görevini yerine getirirken arama radarı veya savaş yönetim sistemi arayüzü vasıtası ile elde ettiği iz bilgilerini analiz edip, tehdit değerlendirme önceliğine göre sıralamaktadır. Sistem çalıştığı moda göre öncelikli ize manuel veya otomatik olarak takip başlatmaktadır. Takip sensörleri tarafından üretilen veriler ile silah kulesinin hedef üzerine yönlendirilmesi gerçeklenerek atış fonksiyonu sistem moduna göre otomatik veya kullanıcı emri ile yerine getirilmektedir.
Sistemde, 35 mm çapında paralel eksenli çift silahın yanca ve yükseliş ekseninde yönlendirilmesini sağlayan, stabilizasyon yeteneğine sahip, insansız yapıda silah kulesi yer almaktadır.
Silah kulesinde bulunan otomatik şeritsiz mühimmat besleme mekanizması ile ASELSAN tarafından geliştirilmiş olan ATOM 35 mm Parçacıklı Mühimmat ve Klasik (HEI) mühimmatın aynı anda yüklenmesine ve hedef tipine uygun olarak istenen mühimmat tipinin seçilmesine olanak sağlamaktadır. Böylelikle hedef tipine göre imha maliyetleri ve etkinlikler optimize edilebilmektedir. Sistem, takip edilen hedefe atış yapmak için gerekli hesapları yapmakta, silah kulesini yönlendirmekte, silahlara mühimmat beslemekte, silahların ateşlenmesi ve parçacıklı mühimmatın programlanması gibi görevleri gerçekleştirmektedir.
Sisteme ait tüm fonksiyonların işletilmesi amacıyla sistem operatörüne grafik kullanıcı arayüzü sunan atış kontrol konsolu bulunmaktadır. Atış kontrol konsolu, sistem operatörü tarafından atış kontrol işlemlerinin yapılmasını, hedef takibi işlemlerini ve algılayıcı görüntülerinin kullanıcıya gösterilmesini sağlamaktadır.
GÖKDENİZ SİSTEMİ GENEL ÖZELLİKLERİ
• Etkili menzil – Uçaklar, helikopterler için 4 km – Füzeler için 2,5 km – Su üstü hedefleri için 4 km
• Manuel ve tam otonom tespit, takip, ateş altına alma yeteneği
• Kötü deniz koşullarında dahi işletime olanak sağlayan stabilize insansız silah kulesi
• Arama radarı ile hedef tespiti
• Atış kontrol radarı ve elektro-optik algılayıcıları barındıran entegre takip platformu ile hassas hedef takibi
• Savaş yönetim sistemi entegrasyonu
• 35 mm KDC-02 tipi çift namlulu silah sistemi ile yüksek ateş gücü (1.100 atım/dakika)
• Parçacıklı mühimmat (ATOM) ve klasik tahrip (HEI) mühimmatın aynı anda yüklenmesine ve tercih edilen mühimmatın istenen anda seçilerek atılmasına olanak sağlayan otomatik şeritsiz mühimmat besleme mekanizması