İsveç merkezli Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü SIPRI, yayınladığı beş bölümden oluşan raporda devletlerin askeri harcamalarına kaynak bulmak için yöneldiği finansman yöntemlerini inceliyor.
Dünyada askeri harcamalar her geçen gün daha da artıyor. Askeri harcamalardaki artışlarını finanse etmek için hükümetlerin önündeki seçenekler arasında vergi, borç almak veya doğal kaynaklardan elde edilen gelir yer alıyor. Ancak her finansman biçiminin ekonomik, politik veya sosyal sonuçları olduğunu hatırlamak gerekiyor.
Vergi, askeri kapasitesini arttırmak için finansmana ihtiyaç duyan devletlerin çok uzun yıllardır başvurduğu yöntemler arasında başı çekiyor. Ancak günümüzde hükümetler için en yaygın finansman kaynağı olan vergi gelirleri, askeri harcamaları finanse etmek için kullanıldığında gelir eşitsizliği ve ekonomik büyüme üzerinde olumsuz etkileri olabiliyor. Bununla birlikte, askeri harcamaları finanse etmek için vergi kullanımına gösterilen bilimsel ilgili çok sınırlı kalıyor.
Vaka incelemeleriyle birleştirilmiş istatistiksel analizin kullanıldığı SIPRI'nin raporu, devletlerin askeri finansman için başvurduğu vergilendirme kullanımına ışık tutuyor.
1990 ve 2020 arasında 100 ülkeden elde edilen ve Burundi ile Ukrayna'daki verilerle güçlendirilen veriye dayanan rapordaki bulgular, çatışma halindeki ülkelerin, askeri harcamaları finanse etmek için dolaylı vergilendirmeye başvurma eğiliminde olduğunu gösteriyor. Bu durum, özellikle düşük gelirli ülkeler ve otokratik rejime sahip ülkeler için geçerlidir.
Raporda, Ukrayna üzerinden yapılan vaka çalışması incelendiğinde 2014'te Kırım kriziyle başlayan çatışmada Kiev yönetiminin arttırdığı asker harcamaların dolaylı vergilerin artışıyla aynı zamana denk geldiği görülüyor. Ancak doğrudan vergiler üzerinde bir değişim gözlenmiyor. Bunun nedeni ise, çatışmaların hakim olduğu bölgelerde doğrudan vergilerin toplanmasındaki pratik zorluklar ve doğrudan vergilendirmenin GSYİH içindeki payının düşmesine yol açan bir gelir vergisi oranının getirilmesiydi. Bunun yerine Ukrayna hükümeti, çatışma uzadıkça sürdürülemez hale gelen borç ve rezervlere bel bağladı.
Rapora buradan ulaşabilirsiniz: Using Taxation to Fund Military Spending
